Programma Manager
Digitale Stad Almere

Heden: Sr. adviseur
Energie transitie bij
Energieloket 

Was: Cluster Manager 
Built Environment
FME

Wethouder Den Haag
en smart city trekker
G5 steden.

Na de overhandiging van de Smart City Strategie aan
minister-president Rutte hebben de grote steden daadwerkelijk de
handen ineengeslagen op smart city gebied. Niet langer gaat het erom
welke stad de slimste is, maar hoe Nederland als geheel digitale
innovatie op een verantwoorde manier kan inzetten voor
maatschappelijke vraagstukken. De samenwerking is bovendien
niet meer beperkt tot de G5. Er zijn steeds meer grotere en kleinere
gemeenten betrokken. Daar speelt ook de VNG een belangrijke rol in.
 
We trekken in gezamenlijkheid op, bijvoorbeeld op het gebied van
ethisch datagebruik of de uitrol van het 5G-netwerk. Ook leren we
van elkaars goede voorbeelden en ook wat niet werkt. Zo hebben
Amsterdam, Almere, Eindhoven, Apeldoorn en Den Haag onlangs
samen met de politie en de VNG de ‘Impact Coalitie Safety &
Security’ opgericht om kennis en ervaring uit te wisselen over hoe
nieuwe technologie verantwoord kan worden ingezet bij
veiligheidsvraagstukken. Geslaagde pilots kunnen zo makkelijker
worden opgeschaald. Daar profiteert Nederland maatschappelijk
en economisch van.

Programma Manager
Digitalisering
Gemeente Breda

Kernwoorden zijn: verslimmen, verbinden, versnellen en versterken.
Zonder de visie gebeurd er van alles maar is los zand.

Digitalisering en technologisering is niet meer weg te denken uit onze
samenleving, en de gemeente pakt daarin nu ook al een rol. Zo richt
de economie van Breda zich op de toegepaste technologie. Vanuit het
veiligheidsdomein wordt ingezet op cyber veiligheid. Het actieplan Taal
en Laaggeletterdheid 18+richt zich op de digitale inclusie. Vanuit de
strategische onderwijsagenda BREDA 2019/2020 -2023/2024 wordt
ingezet op techniek in alle onderwijsvormen en niveaus. En ook op
mobiliteitsvlak zijn er veel nieuwe, digitale mogelijkheden en
toepassingen om verkeer beter te sturen, deelmobiliteit te stimuleren.
Ook binnen de gemeentelijk organisatie speelt digitalisering een grote
rol. Vanuit de informatiestrategie wordt er gewerkt naar een digitale
gemeentelijke organisatie. 

De gemeente Breda heeft nu voor het eerst een integrale visie voor
de digitalisering van de stad. Dit is nodig omdat de gehele
maatschappij digitaliseert. Of we nu willen of niet. Door het
masterplan digitalisering wordt duidelijk op welke wijze Breda hier wil
omgaan. De boodschap die dit masterplan geeft is nodig voor een
goede samenwerking met andere steden en partners, het aangaan van
experimenten maar ook voor fondswerving in Europa. De strategie
verbindt de Bredase initiatieven waardoor we kennisdeling en het
lerend vermogen vergroten, waardoor we als Breda digitalisering
slimmer in kunnen zetten om de kwaliteit van leven in de stad te
verbeteren. Voorspellingen gaan uit dat in 2050 meer dan 70% van de
wereldbevolking in steden woont. Deze verstedelijking, maar ook de
effecten van klimaatverandering, vergrijzing en uitputting van
grondstof vragen een andere manier om naar maatschappelijke
vraagstukken te kijken. Hier kan digitalisering een oplossing in zijn.
Digitalisering staat voor een technologische verandering in de
stedelijke- en maatschappelijke omgeving. Met technologische
veranderingen bedoelen we technieken creëren nieuwe mogelijkheden,
zoals zelfrijdende auto's verzorgrobots, slimme straatverlichting en
blockchain waarmee opgaven veel slimmer worden gerealiseerd.

Digitalisering heeft veel positieve effecten op het functioneren van de
samenleving, en kan een grote bijdrage leveren aan de productiviteit,
werkgelegenheid en het maatschappelijk welzijn. Middelen zijn
efficiënter in te zetten, transacties gaan sneller en producten en
diensten sluiten beter aan bij wat mensen willen en nodig hebben.
Door de nieuwe technologische mogelijkheden is er steeds meer en
snellere interactie mogelijk met de gebruikers van de stad. Dit is een
kans om de interactie met alle burgers te intensiveren (netwerkende
overheid). De data die verzameld wordt in de stad door deze nieuwe
technieken zorgen voor een betere toekomstige beleidsafwegingen.
Vanuit het masterplan digitalisering wordt naast het verslimmen en
versterken van alle reeds opgezette digitale initiatieven ingezet op de
cruciale randvoorwaarden (als een goed functioneel digitaal netwerk
en het organiseren van een plek waar de data van de stad samen
komt) om goed mee te kunnen met de digitalisering van de
maatschappij. Een stad die meegaat met de digitale maatschappij is
een belangrijke vestigingsfactor voor innovatieve bedrijven maar ook
voor inwoners, want ook inwoners maken steeds meer gebruik van alle
digitale mogelijkheden. Kortom, digitalisering zorgt voor efficiënter
beleid, betere communicatie en heeft een positief effect op de stad als
vestigingsplaats.

Als gemeente zijn we een noodzakelijke speler binnen de digitale
transformatie en moeten we ook onze rol pakken. Deze rol kent
diverse vormen binnen de vier complementaire lijnen. De gemeente
heeft een faciliterende rol richting glasvezelaanbieders voor de uitrol
van glasvezel naar woningen. Maar de gemeente heeft ook een
regulerende rol, waar het gaat om APV-bepalingen voor bijv. het
plaatsen van camera's en sensoren. De gemeente is beschermend,
niet in het minst van persoonsgegevens die geregistreerd worden.
Rond het opzetten van innovatieve smart city projecten heeft de
gemeente een samenwerkende rol. Hiervoor worden vanuit publiek-
private samenwerkingsovereenkomsten innovatieve pilots gestart.
Die samenwerkende rol heeft de gemeente ook rond de
bewustwording en balansgedachte. Samen met kennisinstellingen
en burgers in gesprek over de digitaliserende maatschappij.

Directeur
Techniek  &Mobiliteit
Heijmans Infra

Nyenrode Business Universiteit   

Founder & Director
Red Plume

Emeritus lector (in ruste)
Hogeschool Rotterdam

Voormalig Senior Strategy
Officer KPN

Dit is een ingewikkelde vraag en moeilijk eenzijdig te
beantwoorden. Belangrijkste bezwaar is dat er een nog grote
afhankelijkheid van technologie is ontstaan en dat de governance
structuur onhelder is. Als dingen goed gaan geen probleem, maar
wie heeft het gedaan als het fout gaat? Gemeente? Rijk?
Hetzelfde zie je bij autonome auto's eigenlijk mobility drones,
niets autonooms aan. Hoe liggen verantwoordelijkheden bij een
ongeluk met mogelijk technologie als veroorzaker op de
achtergrond? Daarnaast, de smart city gaat veel (op individuen
herleidbare) data generen. Van wie zijn die? Wat mag ermee en
wat niet? Wie handhaaft de wet? Weet de bestuurder welke data
over hem worden verzameld en door wie?

Kortom, mijn visie is dat de hele juridische institutionele
omgeving hier niet is op voorbereid en dat technologie probeert
de gehele samenleving nog verder in een afhankelijke positie te
brengen dan het nu al is. Het lijk me geen goed idee de
inrichting van de publieke ruimte aan de tech companies te laten.

Dan nog dit. Natuurlijk kan "autonoom rijden" leuk en
gemakkelijk zijn voor sommigen. Maar dat betekent nog niet
dat dit zo blijft als het de standaard wordt. We hebben geen
idee van de maatschappelijke impact bij algehele uitrol. En de
mogelijkheid die dan opdoemt dat Google de mobiliteit in onze
regio regelt vind ik niet aantrekkelijk.

Wat op micro niveau, u en uw zelfsturende auto, leuk en
gemakkelijk is, kan indien breed toegepast, macro,
problemen creëren waar we van tevoren geen weet van
hadden. Het zou verstandig zijn daar goed over na te denken. 

Algemeen Directeur
CityTec.

Begeleiden van de transitie naar de slimme stad, omdat:
Alles in de toekomst is aan elkaar gekoppeld, Internet of Things.
Zelflerende systemen en voorspelbaarheid worden gecombineerd,
om de bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid in de slimme stad
te verhogen.
Door integraal gebruik van deze systemen en toepassingen is beheer
en onderhoud situationeel voorspelbaar. Als system integrator voor
de slimme stad helpen wij gemeenten en bedrijven bij deze
transitie.

Commercial
Director
Arcadis

Technisch is Nederland bij uitstek klaar voor een toekomst robuuste
stad, organisatorisch is dit nauwelijks het geval!

Draadloze connectiviteit is een "need to have" (Nota Mobiele
Communicatie)

Een toenemende stedelijke bevolking, significantere effecten van
klimaatverandering en de effecten van een pandemie vereisen
slimheid en robuustheid. Slimme toepassingen voor
gezondheidsbewaking, mobiliteit, warmte- en koude stress,
energietransitie, klimaatadaptie en duurzaamheid zijn aanwezig.
5G brengt de benodigde dataconnectiviteit. 

Ondanks een uitstekend netwerk van kennisinstellingen, publiek en
private partijen, verhindert verzuiling de invoering van "Smart City
concepten". Dat vraagt transdisciplinaire samenwerking tussen
overheid, burger en bedrijfsleven om de transitie naar een slimme,
robuuste stad te versnellen. 

senior manager
Public Finance
BNG Bank

Als natuurlijke partner voor gemeenten sluit het Smart City Nederland
model naadloos aan bij onze ambitie.
Wij stellen de publieke sector in staat om maatschappelijke
doelstellingen te realiseren zodat we samen met onze klanten
maatschappelijke impact maken.

Ik zie twee uitdagingen:
 
1. het werken aan bewustwording van bij overheden voor Slimme Stad/
de digitale transitie uitdagingen.
Ik vergelijk het weleens met thema duurzaamheid.
In 2010 leefde dit thema bij de early adopters, denk aan de tijd
van Al Gore, niet bij het publiek.
In 2014 was het hip, maar mocht het geen geld kosten, veel
gemeenten en overheden praten erover, namen het op in
visiedocumenten, maar geen boter bij de vis.
Dat leidde tot kritiek/aanklacht van publiek met als ultiem
resultaat een rechtszaak van Urgenda waarbij de staat werd
gedwongen werk te maken van beloftes op duurzaamheid/CO2
reductie.
Sindsdien werd (min of meer gedwongen dus) in ieder
collegeakkoord geld en programma voor duurzaamheid/energie
opgenomen. Dat wil ik voorkomen bij digitale transitie. Ik wil niet
dat we worden aangeklaagd omdat er te weinig georganiseerd is,
bedrijven oplossingen implementeren en vragen over vendor
lock-in of privacy het debat gaan domineren.

2.  de slimme stad zit nog teveel in de techniek.
Het maatschappelijke aspect, de manier van samenleven die kan
ontstaan, gegevens uitwisselen en daarmee netwerken die
versterken is nog onderbelicht. Graag zie ik de techniek in dienst
van de maatschappij, wat maakt dat de democratische voelsprieten
van alle (niet enkel de Bèta’s) bestuurders worden aangesproken.
En ambtenaren/inwoners/partners worden  aangesproken.
Ons helpt Corona, nu zien we dat iedereen, zelfs de conservatieve
scholen en zorginstellingen enthousiast worden in snel tempo.
Maar dan moeten we het wel herkennen en goed neerzetten zodat
het geen eenmalige ontwikkeling blijft.

De Covid-19 toont nogmaals het belang van digitalisering in onze samenleving. We werken zoveel mogelijk thuis en hebben contact met elkaar via internet, e-mail en videobellen. Velen krijgen thuis online onderwijs en contact met de huisarts of andere gezondheidsinstanties verloopt zoveel mogelijk via telefoon of internet. Tegelijkertijd proberen we met data gedreven werken de verspreiding van het virus inzichtelijk te maken en te bestrijden. Dit allemaal op veilige, inclusieve en ethisch verantwoorde manier in een snel ontwikkelde digitale samenleving. 

We zien hier meerdere uitdagingen. De opgaven in slimme steden zijn complex en gaan zowel fysieke, sociale als economische vraagstukken. UIteindelijk staat in slimme steden de kwaliteit van leven centraal. Daarbij kunnen technologische en digitale oplossingen een belangrijke bijdrage leveren aan maatschappelijke opgaven en de grote transities op het gebied van energie, klimaat, mobiliteit, gezondheid, participatie en de leefbaarheid van steden. 

En daarbij moet iedereen mee kunnen doen. Slimme steden zijn daarom veilig en inclusief ontworpen en ingericht. Veiligheid en inclusie staan voorop bij het maatschappelijke belang van de digitale transitie. Daarbij is het van belang de inwoners bij de opgaven van de stad te betrekken. De 'slimme' stad zorgt er voor dat mensen meer betrokken raken. Ook als men minder digitaal vaardig is kan men ervan profiteren en er waarde aan toe voegen. Om dit te bereiken is het zaak hoogwaardige en veilige digitale infrastructuur te ontwikkelen, die voor iedereen toegankelijk is. 

Daarom is het belangrijk dat we goed met elkaar samenwerken, en niet in elke stad steeds opnieuw het wiel uitvinden. De slimme stad is niet alleen wenselijk, maar ook noodzakelijk.